İllere Göre Uyuşturucu Haritası Çıktı: Karaman, Avrupa'nın İlk 20 Şehri Arasında
Gazeteci Cengiz Erdinç, son kitabında Türkiye'deki uyuşturucu kullanımının haritasını çıkardı. Buna göre, sadece eroin değil, metamfetamin, kokain, ecstasy gibi uyuşturucular Anadolu'da yaygınlaşıyor. Karaman ise Ecstasy kullanımında Türkiye'de ilk, Avrupa'da ise ilk 20 şehir arasında bulunuyor.
Haziran ayında okurlarla buluşan ‘’Overdose Türkiye: Narkoelitlerden Mafyaya Uyuşturucunun Yüz Yıllık İstilası’’ adlı incelemede Yeşilay, İçişleri Bakanlığı, İstanbul Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi adli tıp enstitülerinin iş birliğiyle 62 ilin kanalizasyon şebekesinde yapılan Atık Su Analizi’nin 2020-2021 verilerine yer veriliyor. Erdinç, ilk kez bütün halinde kitapta yayınlanan bu veriler ışığında, madde bağımlılığının Anadolu şehirleri ve kasabalarında istila biçiminde yayıldığını gözler önüne seriyor.
Kanalizasyondaki atık su analizi 1970’lerde nüfus büyüklüğünü ölçmek, çevreye karışan ilaç ve ilaç kalıntılarının etkisini belirlemek için geliştirildi. Uyuşturucuya yönelik ilk araştırma 2001 tarihliydi. 2011 yılında Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Gözlem Merkezi (EMCDDA) tarafından çok sayıda şehirde eşzamanlı, yılda dört kez ve birer hafta olmak üzere, uyuşturucu sorununun diğer verilerini tamamlayıcı ölçümlere girişildi ve bu veriler çevrimiçi olarak kamuoyuyla paylaşıldı.
Kitapta yer alan verilere göre Karaman Ekstazi kullanımında ilk sırada, Konya ise üçüncü sırada yer alıyor. Yazar Erdinç’in kitabında Karaman’daki uyuşturucu kullanımı durumu sözlerle ifade edilmiş;
KARAMAN, AVRUPA’NIN İLK 20 ŞEHRİ ARASINDA
Kanalizasyon verilerindeki Ekstazi kullanımında ilk sırada Karaman ve üçüncü sırada komşusu Konya yer alıyor. Karaman bin kişiye 77 miligramlık günlük tüketimiyle Avrupa’nın ilk 20 şehri arasında yer alabilecek potansiyel gösteriyor. Konya Avrupa şehirlerine yaklaşmasa bile bir önceki yılın birincisi olarak dikkat çekiyor. Her iki şehrin hükümlü istatistiklerinde ilk sıralarda gözükmemesi dikkat çekici. Ekstazi’de en önemli üreticinin Hollanda olması ve Hollanda’da yaşayan 500 bin Türk işçisinin yüzde 11’inin Karamanlı olması bu köprüyü açıklayacak bir anahtar olabilir.
Esrarda durum
Esrarda ilk sırada Adıyaman’ın yer alması da dikkat çekici. Adıyaman 13.287 miligramla bütün büyük şehirlerin önünde gözüküyor. Yine de bu veriler, Amsterdam, Barselona gibi Avrupa şehirlerinin yanına bile yaklaşamıyor. Ayrıca geleneksel kenevir üreticisi olan, imal ve ticaret hükümlülerinin nüfusa oranında 14 yıllık verilerin ortalamasıyla ilk sırada yer alan Diyarbakır’ın 32. sırada olması ölçümün yeterli olmayabileceğini gösteriyor.
Atık Su Analizi verilerine göre eroinde Isparta, Denizli ve Edirne ilk üç sırada yer alırken, ecstasy’de Karaman, metamfetaminde Aydın ilk sırada geliyor. Öte yandan, Türkiye’de metamfetaminin yayılma hızı ve büyüklüğünün dikkat çekecek kadar fazla olduğuna işaret eden Erdinç, ‘’2022 yılında ilk kez uyuşturucu kullananların yüzde 13’ü metamfetamin kullanmış. Bu çok irkiltici ve ülkeye yayılan büyük bir ağı, bir pazarlama ağını gösteriyor’’ diyor.
Örneğin eroinde Isparta, Denizli ve Edirne ilk üç sırada, ecstasy’de Karaman, metamfetaminde Aydın ilk sırada. Büyükşehirlerle sınırlı zannedilen uyuşturucu Anadolu’ya yayılmış. Neden açıklanmadığı da ayrı bir soru... Toplumun kamu kaynaklarıyla edinilen bu bilgileri öğrenmeye hakkı var. Özellikle Isparta’da yaşayanların, Denizli'de yaşayanların, Karaman'da yaşayanların hakkı var. Aslında bütün vatandaşların bunu bilmeye, burunlarının dibindeki tehditten haberdar olmaya hakkı var.
Risk Analizi, Atık Su Analizi ve TÜİK’teki hükümlü verilerini bir araya getirdiğinizde ağırlıklı bir Ege-Akdeniz bileşimi dikkat çekiyor. Mersin’den başlayıp İzmir’e uzanan bölgede Isparta, Aydın, Uşak, Karaman öne çıkıyor. Ayrıca metamfetaminde Bursa, Samsun, Gaziantep gibi şehirlerden söz etmek mümkün. İlk bakışta turizmle bağ kurulabilir, transit ticaretle bağ kurulabilir. Ancak bunun nedenleri daha kapsamlı çalışmaları, sosyolojik verileri de işin içine dahil etmeyi gerektiriyor.
'BU BİR ALARM İŞARETİ'
Yine kitaptaki verilere göre ecstasy kullanımında Karaman, esrarda Adıyaman öne çıkıyor. Anadolu kentlerini liste başı yapan ve Avrupa şehirlerindeki oranlara yaklaştıran faktörler neler? Bu konuda detaylı inceleme yaptınız mı?
Karaman’la ilgili şöyle bir veri var. Ecstasy’nin Avrupa’daki en büyük üreticisi Hollanda. Hollanda’da yaklaşık 500 bin Türk işçisi yaşıyor ve bunların yüzde 11’i Karamanlı. Yani yaklaşık 60 bin kişiden söz ediyoruz. Bu insanların Karaman’la ilişkisi yoğun bir araç, yolcu ve eşya trafiği yaratıyor. Kaçakçılık bu trafik içine gizleniyor ve tüketime dönüşüyor diye tahmin ediyorum. Adıyaman zaten esrarın geleneksel olarak yetiştirildiği bir coğrafya. Ama esrarda kanalizasyon verilerinden kaçsa da adli verilere bakıldığında Diyarbakır’ın öne çıktığını görüyoruz.