En 'Dövizci' İller Arasında Karaman İlk 10 İl Arasında

Dünya Gazetesi Yazarı Naki Bakır'ın derlediği habere göre; Yurt içi yerleşiklerin toplam mevduat hac­mi içinde dövizin payı son bir yılda gerilerken, bu payı daha da artıran Aksaray 81 il içinde birinci sırada yer almaya devam etti. 'En döviz­ci iller' sıralamasında bu ili Bingöl, Elâzığ, Karaman, Bay­burt ve Yozgat izledi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) eylül sonu itibarıyla toplulaştırılmış aylık verile­rine göre yurt içi yerleşiklere ait toplam mevduat, son bir yılda yüzde 33,6 oranında 4,2 trilyon lira artarak 16 trilyon 510,1 milyar liraya ulaştı. Bunun 10 trilyon 723,2 milyarını TL cinsi, 5 trilyon 786,9 milyar liralık bölümünü ise döviz cinsi mevduatlar oluşturdu.
Son bir yılda TL mevduatlar cari olarak yüzde 40,3 artış kaydederken, döviz mevdua­tının kur farkı da dahil TL cinsi tutarındaki nominal büyü­me yüzde 22,8’de kaldı.
Son bir yılda TÜFE bazında yüzde 49,38 olan enflasyonla indirgendiğinde ise “reel” bazda TL mevduat hacminde yüzde 6,1, döviz mevduatı hacminde yüzde 17,8 ve toplam mevduat hacminde yüz­de 10,6 daralma yaşandığı belirlendi. Eylül 2023 sonunda toplam mevduat hacminin yüzde 38,1’ini oluşturan döviz tevdiat hesaplarının payı son bir yılda 3 puan düşerek yüz­de 35,1’e indi.
Mevduatın yarısı İstanbul’da
Türkiye nüfusunun yüzde 18’inin yaşadığı İstanbul, sanayi, hizmetler, ticaret, fi­nans, gümrük ve benzeri sektörlerce yaratılan milli gelir bakımından diğer il ve bölgelerle arasındaki gelişmişlik uçurumuna paralel biçimde bankacılık sektöründeki toplam mevduat hacminin de yaklaşık yarısına sahip durumda. Eylül sonu itibarıyla toplam yurt içi mevduatın yüzde 44,2 oranındaki 7 tril­yon 304,8 milyar lirası, bu ilde yaşayanlara ait.
İstanbul, 6 trilyon 684,1 milyar lira ile toplam yurt içi TL mevduatın yüzde 43,7’si­ne ve 2 trilyon 620,7 milyar lira ile de döviz mevduatının yüzde 45,3’üne sahip. İlin toplam mevduatının yüzde 35,9’u döviz cinsinden.
Toplam mevduat hacminde İstanbul’u 2 trilyon 330 milyar lira ve yüzde 14,1 pay­la Ankara izliyor. İstanbul’un mevduat hacminde önemli oranda ticari mevduat yer alırken, Ankara’da ise kamu mevduatı hacmi büyütüyor.
Ankara’nın mevduat hacminde dövizin payı yüzde 31,7 düzeyinde kalıyor. Yurt içi mevduatta 930,6 milyar li­ra ile üçünü sıradaki İzmir’in payı yüzde 5,6. Üç büyük ili 561,8 milyar liralık mevdua­tı ile Antalya, 444,7 milyarla Bursa izliyor.
342,6 milyarlık mevduatla Kocaeli, 258,5 milyarla Ada­na, 241,7 milyarla Muğla, 229,2 milyarla Konya, 226,5 milyar lira ile Mersin en fazla mevduata sahip ilk on il arasında yer alıyor. Yurt içi mevduatın yüzde 78 oranındaki yaklaşık 13 trilyon liralık bölümü bu on ilde bulunuyor. En az mevduata sahip illerin başında ise Bayburt geliyor.
Nüfusu 50 bine yaklaşan bu ilin bankalardaki toplam mevduatı eylül sonu itibarıyla sadece 4 milyar lira. Arda­han 5,7 milyar, Kilis 6,5 milyar, Hakkâri 6,7 milyar ve Gü­müşhane 9 milyar lira ile en az mevduata sahip illerin başında geliyor.
En “dolarcı” il Aksaray
Toplam mevduatı içinde dövizin payı en yüksek il olan Aksaray, son bir yılda daha da yükselen oranla birinciliğini sürdürdü.
Eylül sonu itibarıyla Aksaray’ın 50,2 milyar lira olan toplam mevduatının yüz­de 49,3’ünü döviz hesapları oluşturdu. Aksaray’ın mevduatında dövizin payı bir yıl önce yüzde 48,9 düzeyinde bulunuyordu. Buna göre mevduatta dövizin payı ülke genelinde düşerken bu ilde arttı.
Mevduatta dolarizasyon oranında bu ili yüzde 48,2 ile Bingöl, yüzde 47,2 ile Elâzığ, yüzde 46,3’le Karaman, yüzde 46,1’le Bayburt izledi. Yozgat yüzde 46, Nevşehir yüzde 45, Kütahya yüzde 44,4, Gümüşhane yüzde 44,1 ve Çorum yüzde 42,9’la mevduatında dövizin payı en yüksek ilk on il arasında yer aldı.